Άγχος στον Αθλητισμό : ο ρόλος των γονέων

Άγχος στον Αθλητισμό : ο ρόλος των γονέων

Όπως έχει ήδη αναφερθεί τα αθλήματα μπορούν να προσφέρουν στα παιδιά χαρά, διασκέδαση, υγιές σώμα και κοινωνικοποίηση. Υπάρχουν, όμως και φορές που η πίεση για την επιτυχία μπορεί να οδηγήσει σε αναστάτωση και δάκρυα.
Το κάθε παιδί φέρνει στο γήπεδο τη δική του μοναδική προσωπικότητα και τη δική του ιστορία. Κάποια παιδιά μπορούν να χαρακτηριστούν ως τελειομανή και να είναι πολύ σκληρά με τον εαυτό τους όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά. Άλλες φορές η πίεση που υφίστανται μπορεί να είναι εξωγενής. Στην προσπάθειά τους να ικανοποιήσουν τους άλλους και να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των γονέων και των προπονητών μπορεί να τα οδηγήσει στο συναίσθημα και την πεποίθηση ότι μόνο με τη νίκη μπορούν να κερδίσουν την αποδοχή από τα άτομα που αγαπούν και σέβονται.
Ο τρόπος που τα παιδιά αντιμετωπίζουν το άγχος και την πίεση από το άθλημα που συμμετέχουν έχει αντίκτυπο στην επίδοσή τους αλλά μπορεί να έχει ακόμα και μια μακροχρόνια επίδραση στο πως θα αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις στη ζωή τους γενικότερα.
Πολλές φορές το άγχος που σχετίζεται με τα αθλήματα μπορεί να είναι θετικό με την έννοια ότι προετοιμάζει το σώμα και το νου να αντιμετωπίσει την πρόκληση με συγκέντρωση, δύναμη και επαγρύπνηση. Από την άλλη πλευρά το υπερβολικό και έντονο άγχος μπορεί να εξαντλήσει το παιδί και να το οδηγήσει σε αθλητική εξουθένωση.
Οι γονείς μπορούν να αναγνωρίσουν την παραπάνω διαφορά μεταξύ θετικού και αρνητικού άγχους με το να παρατηρήσουν τη συμπεριφορά των παιδιών τους. Για παράδειγμα είναι το παιδί συγκεντρωμένο και έτοιμο να αναλάβει δράση ή είναι πολύ νευρικό και ανήσυχο; Πως διαχειρίζεται τα λάθη του; Παραπονιέται για πονοκεφάλους, στομαχόπονο πριν τις προπονήσεις ή τους αγώνες; Μπορεί να ελέγχει τα συναισθηματά του σε περίπτωση λάθους;
Ανεξάρτητα από τα παραπάνω είναι σημαντικό ως γονείς να παρατηρήσουμε και το δικό μας ρόλο στην ενδεχόμενη πίεση και άγχος που βιώνει το παιδί. Ρίχνουμε όλο μας το βάρος στις επιτυχίες και τις νίκες του παιδιού μας προσθέτοντας έτσι περαιτέρω πίεση στο παιδί;
Στα παιδιά αρέσει πολύ και λαμβάνουν μεγάλη ικανοποίηση από τους γονείς τους όταν αυτοί ενδιαφέρονται για το άθλημα που συμμετέχουν. Υπάρχει, όμως, μια λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο ενεργό ενδιαφέρον και την υπερβολική ενασχόληση που μπορεί να οδηγήσει σε πίεση. Πολλές φορές οι γονείς μπορεί να αντιδρούν υπερβολικά και να ασκούν έντονη κριτική σε περίπτωση λάθους του παιδιού ή σε περίπτωση ήττας. Αυτό δημιουργεί επιπρόσθετο άγχος στα παιδιά και ταυτόχρονα τους στερεί την ευκαιρία να μάθουν να διορθώνουν μόνα τους προβλήματα και να αναπτύξουν την απαραίτητη ανθεκτικότητα.
Ο αθλητισμός προσφέρει τεράστια μαθήματα ζωής όπως την ομαδική εργασία και το ομαδικό πνεύμα, την αντιμετώπιση των προκλήσεων και δυσκολιών, την αντιμετώπιση δύσκολων συναισθημάτων όπως ο θυμός και η ματαίωση, την ικανοποίηση και την περηφάνια σε περίπτωση επιτυχίας ύστερα από προσπάθεια. Όλα αυτά όμως θα τα μάθουν τα παιδιά εάν κάνουμε ένα βήμα πίσω και τα αφήσουμε να τα μάθουν. Κάνοντας ένα βήμα πίσω τους δείχνουμε ακόμα ότι τα εμπιστευόμαστε να διαχειριστούν μόνα τους τις όποιες προκλήσεις.
Σε περίπτωση που κάποιο παιδί βιώνει άγχος εξαιτίας ενός αγώνα είναι σημαντικό να το στηρίξουμε και να ακούσουμε τις αγωνίες του με κατανόηση και χωρίς κριτική. Πολλές φορές το να μοιραστούν και μόνο τα συναισθήματα αυτά μπορεί να απαλύνει το άγχος τους. Μπορούμε να τα παρακινήσουμε να κάνουν κάτι διασκεδαστικό όπως επαφή με φίλους, να δει μια ταινία, βόλτα με το ποδήλατο κλπ. Η επαφή με τον προπονητή μπορεί επίσης να βοηθήσει. Ας διδάξουμε τα παιδιά και μέσα από το δικό μας παράδειγμα ότι αναγνωρίζουμε τα λάθη μας και συνεχίζουμε να προσπαθούμε. Οι τελειοθηρικές σκέψεις είναι πηγή άγχους και πολλές φορές θέτουν ανέφικτους στόχους.
Η συμμετοχή στον αθλητισμό συνδέεται με την καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης, της ομαδικότητας και της συνεργασία αλλά και με τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία των παιδιών. Με το να έχουμε στο νου μας ότι αυτές είναι οι προτεραιότητες βοηθούμε τα παιδιά να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις οποιεσδήποτε προκλήσεις.

Μαρία Δάρα
Ψυχολόγος