Αναμφίβολα οι γονείς παίζουν πρωταρχικό ρόλο στη διαμόρφωση και ανάπτυξη υγιούς αισθήματος αυτοεκτίμησης στα παιδιά τους. Η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης είναι μια συνεχής διαδικασία που γίνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου από τη στιγμή της γέννησης του. Η έννοια του εαυτού περιλαμβάνει την αυτοαντίληψη, η οποία αναφέρεται στην περιγραφική – γνωστική εκτίμηση, δηλαδή στην πεποίθηση που έχει ένα άτομο για τον εαυτό του, και την αυτοεκτίμηση η οποία αναφέρεται στη συναισθηματική- αξιολογική περιγραφή δηλαδή στην εικόνα που έχει ένα άτομο για τον εαυτό του και την αξία του.
Η αυτοεκτίμηση είναι η προσωπική διαδικασία αναγνώρισης και ενσυναίσθησης της ικανότητας να ανταποκρίνεται κανείς στις απαιτήσεις της καθημερινότητας και της επίγνωσης της σημαντικότητας και μοναδικότητας ως ατόμου. Η αυτοεκτίμηση αντανακλά την εμπιστοσύνη που έχει το άτομο στις ικανότητές του να αντιλαμβάνεται και να διαχειρίζεται καταστάσεις, αλλά και την αίσθηση ότι ασκεί έλεγχο στη ζωή του. Η αυτοπεποίθηση εκφράζεται με συναισθήματα όπως αγάπη, η εκτίμηση, η αισιοδοξία, η υπευθυνότητα, η πρωτοβουλία, η αξιοπρέπεια, ο αυτοέλεγχος, η κατανόηση των συναισθημάτων, ο σεβασμός των άλλων.
Tα τελευταία χρόνια γίνεται λόγος για την σχολική αυτοεκτίμηση, η οποία ορίζεται από τους σχολικούς ψυχολόγους, ως ο τρόπος που βλέπει και αξιολογεί το παιδί τον εαυτό του μέσα στο σχολείο σε σχέση με τις ικανότητες, τη συμπεριφορά του και τις επιδόσεις του στα μαθήματα. Διαμορφώνεται από τα πρώτα χρόνια του παιδιού στο σχολείο, γι’ αυτό θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι πρώτες τάξεις του δημοτικού είναι σημαντικές για να διαμορφωθεί μια υγιής σχολική αυτοεκτίμηση. Συνήθως όταν η αυτοεκτίμηση ενός παιδιού είναι χαμηλή, το παιδί απογοητεύεται εύκολα, δεν προσπαθεί και εγκαταλείπει εύκολα. Ο ρόλος των γονιών είναι πολύ σημαντικός για την ενίσχυση της αυτοεικόνας και αυτοαντίληψης του παιδιού από τα πρώτα στάδια της ζωής του και η στάση τους απέναντι στις επιδόσεις του παιδιού επηρεάζει και την εικόνα του παιδιού για τον εαυτό του.
Οι γονείς που φτιάχνουν ένα οικογενειακό περιβάλλον που στηρίζει το παιδί συναισθηματικά, συμβάλλουν στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών και μπορούν να ελαττώσουν σε μεγάλο βαθμό την πιθανότητα καταστροφής της αυτοαντίληψης του παιδιού τους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να νιώθουν οι ίδιοι οι γονείς καλά με τον εαυτό τους ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν και στο γονικό ρόλο αποτελεσματικά.
Φυσικά δεν υπάρχουν συμβουλές και οδηγίες που μπορούν να εφαρμοστούν σε όλα τα παιδιά γιατί κάθε οικογένεια κάθε γονιός και κάθε παιδί είναι μοναδικό. Θα μπορούσαν όμως οι γονείς να έχουν υπόψη τους κάποιες κατευθύνσεις όταν επικοινωνούν με τα παιδιά τους και όταν συζητούν θέματα που αφορούν το σχολείο:
1. Είναι σημαντικό να διαχωρίζεται ο ρόλος του παιδιού από το ρόλο του μαθητή. Το παιδί πρέπει να νιώθει ότι το αγαπούν και το θαυμάζουν, ανεξάρτητα από τις επιδόσεις του στο σχολείο.
2. Η αποφυγή των συγκρίσεων με τα αδέρφια ή με άλλους μαθητές, βοηθάει το παιδί να κατανοήσει τις δικές του δυνατότητες και να μην αγχώνεται με τις επιδόσεις .
3. Οι προσδοκίες σχετικά με τις επιδόσεις του παιδιού πρέπει να είναι ρεαλιστικές και να ανταποκρίνονται στις δυνατότητες του παιδιού.
4. Το παιδί θα πρέπει να εκφράζει ελεύθερα τους προβληματισμούς του για το σχολείο, τους φόβους και τις αγωνίες του και να νιώθει ότι το κατανοούν.
5. Είναι σημαντικό ο γονιός να σέβεται το χρόνο και τον τρόπο του παιδιού κατά τη μελέτη και να το εμπιστεύεται ότι μπορεί να τα καταφέρει.
6. Το παιδί είναι καλό να αναλαμβάνει ευθύνες μέσα στο σπίτι και να κάνει πράγματα μόνο του.
7. Χρειάζεται προσοχή στο τι λέει ένας γονιός στο παιδί γιατί μπορεί να συμφωνήσει με τη γνώμη του γονιού αφού τα παιδιά βλέπουν τον εαυτό του όπως νομίζουν ότι τα βλέπουν οι γονείς τους.
8. Ο γονιός είναι καλό να αναρωτιέται «Πως θέλω να βιώνει το παιδί μου τον εαυτό του;». Αυτό θα βοηθήσει στο να μη βάζει «ταμπέλες» στο παιδί.
9. Είναι σημαντικό να βοηθήσει το παιδί να καταλάβει ότι είναι φυσιολογικό να μην είμαστε παντού και σε όλα καλοί.
10. Ο θετικός λόγος και η αίσθηση της ασφάλειας είναι δύο από τους βασικότερους παράγοντες που βοηθούν την καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης. Ο έπαινος χρειάζεται όχι μόνο στις επιτυχίες αλλά και ως επιβράβευση της προσπάθειας και είναι χρήσιμος όταν είναι σαφής και
11. Ο γονιός οφείλει τέλος να αποτελεί παράδειγμα για το παιδί. Αν το παιδί δει ότι όλοι, ακόμα κι οι γονείς του, μπορεί να κάνουν λάθη, δε θα φοβάται τόσο πολύ για τα δικά του.
Μάντζιου Βασιλική
Ψυχολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το σχόλιο σας θα είναι χρήσιμο για όλους